Jonge politieagenten blinken uit in motivatie
Expert Lode Godderis
CEO IDEWE
IDEWE onderzoek
Ondanks moeilijke werkomstandigheden zijn 68% van de jonge lokale politiemensen (jonger dan 30), heel gemotiveerd. Bij de gemiddelde werknemer ligt dit aantal een stuk lager (51%). Dit blijkt uit een psychosociaal welzijnsonderzoek van IDEWE, de grootste externe dienst voor preventie en bescherming op het werk, bij meer dan 1.500 Vlaamse werknemers bij de lokale politie. Met de leeftijd neemt hun motivatie licht af: iets meer dan de helft (51%) van de politiemensen van 45 tot en met 57 jaar geeft aan veel werkplezier te ondervinden. Gelukkig valt hier iets aan te doen, door de randvoorwaarden van de job te verbeteren.
Vergeleken met de doorsnee werknemers in Vlaanderen, ervaren lokale politiemensen een hogere psychosociale belasting. In het onderzoek komen verschillende mogelijke oorzaken of hinderpalen hiervoor naar voor. Zo gaf een kwart van de agenten op het veld aan dat ze tijdens de laatste 6 maanden te maken kregen met agressie – verbaal of fysiek ‐ op de werkvloer (tegenover 12% gemiddeld).
Verder blijkt dat 26% van het politiepersoneel zijn werk ook thuis regelmatig of vaak niet kan loslaten (tegenover 16% bij de doorsnee werknemers). Ruim een kwart (26% - tegenover 18% gemiddeld) ontbreekt het aan voldoende goede werkmiddelen. Verder is 1 op de 3 ervan overtuigd altijd of regelmatig risico te lopen op gezondheidsschade (tegenover 14% gemiddeld). Dit zijn er bijna evenveel als de respondenten die aangeven regelmatig tot altijd risico te lopen op een traumatische gebeurtenis (37% ‐ tegenover 8% gemiddeld).
Gevolgen van de hogere psychosociale belasting
De verschillende hinderpalen hebben tot gevolg dat het aantal werknemers die het afgelopen jaar ziek werden door (minstens gedeeltelijk) het werk, bijna dubbel zo hoog is in vergelijking met de gemiddelde werknemer (30 tegenover 16%). Daarnaast leidt deze hogere psychosociale belasting tot meer stress (28% tegenover 22% bij de gemiddelde werknemer) en minder betrokkenheid (39% tegenover 30% gemiddeld). Ook zijn slechts 46% van de werknemers tevreden over hun job ten opzichte van 55% gemiddeld. Toch zijn lokale politiemensen – over alle leeftijden heen ‐ even gemotiveerd als de doorsnee werknemer en lopen ze geen groter risico op emotionele uitputting of een burn‐out.
Alles bij elkaar voelt 57% van de politiemensen zich heel gemotiveerd of bevlogen, tegenover 58% gemiddeld. Toch zijn er grote verschillen tussen jonge werknemers (68% bij de groep jonger dan 30) en werknemers met meerdere jaren op de teller: bij de leeftijdsgroep van 45 tot 57 jaar loopt dit bijvoorbeeld terug tot 51%.
“Wie bij de politie aan de slag gaat, is meestal heel gemotiveerd en blinkt uit in idealisme. De politie uw vriend, is voor hen niet zomaar een leuze; ze willen mensen helpen, het verschil maken, onrecht bestrijden, ... Het positieve beeld dat ze hebben bij het begin van hun carrière gaat echter achteruit met de leeftijd. Maar dit proces is niet onomkeerbaar; door de hinderpalen weg te werken en hulpbronnen te versterken, kunnen de werknemers hun enthousiasme terugwinnen,” aldus Lode Godderis, directeur van de dienst ‘Kennis, Informatie & Research’ van IDEWE.
Dat geldt jammer genoeg niet voor alle hinderpalen. Sommige zijn immers onlosmakelijk gelinkt aan de jobinhoud zoals nachtwerk en het risico op agressie. Ook een tekort aan middelen en personeel kan de politie niet zelf oplossen.
“Ook op het gebied van de arbeidsorganisatie is er nog ruimte voor verbetering: werknemers zijn significant minder tevreden over procedures, structuur, systemen en strategie. Het is dan ook duidelijk dat onze agenten vaak werken in moeilijke omstandigheden. Toch zijn ze even gemotiveerd of bevlogen als de gemiddelde werknemer, wat duidt op een heel sterke motivatie,” verduidelijkt Lode Godderis.
Maar hoe kunnen de hinderpalen weggewerkt worden?
Het welzijn op de werkvloer kan verhoogd worden door de randvoorwaarden te verbeteren. Dit vraagt een gezamenlijke inspanning van verschillende partijen. Bijvoorbeeld van de politiek door beleidsbeslissingen of extra middelen, van de korpsleiding om de organisatiestructuur en –cultuur aan te pakken, door meer sociale steun van leidinggevenden aan de werknemers, maar ook van het personeel zelf om hun idealisme niet te verliezen door frustratie.
Uit het onderzoek blijkt verder dat de lokale politie het op verschillende vlakken merkelijk beter doet dan de gemiddelde werknemer. Zo is de jobonzekerheid er nagenoeg onbestaande (1% tegenover 7% gemiddeld), zijn er minder werknemers met een hoge fysieke belasting (14% tegenover 23%), zijn er een pak meer ontplooiingsmogelijkheden (45% tegenover 40% gemiddeld) en ervaren ze veel sociale steun van hun collega’s (67% tegenover 57% gemiddeld).
Dit laatste blijkt ook uit de vraag naar hun grootste energiegever. De respondenten putten overduidelijk het meeste energie uit de sfeer onder de collega’s. Daarnaast valt op dat het werk op zich ook veel energie geeft: de taakinhoud, de behaalde resultaten, de waardering voor hun werk, de afwisseling, de autonomie en het enthousiasme worden als grote troeven ervaren.
"Door meer in te zetten op hulpbronnen zoals: teamwerking, capaciteitsbenutting, sociale steun van leidinggevenden kan de politie zelf al heel wat maatregelen nemen om haar werknemers psychosociaal te ontlasten," besluit Godderis.
Methodologie
Groep IDEWE organiseerde in november 2018 een sectorbevraging bij de bij IDEWE aangesloten klanten van de Lokale Politie. Het doel van deze studie was om een beeld te krijgen van de psychosociale belasting in deze sector aan de hand van een vragenlijstonderzoek op maat van de politie. 12 Vlaamse politiezones namen deel aan deze studie. In totaal werden er 2.384 werknemers bevraagd, waarvan 1.503 werknemers de vragenlijst invulden. Dit komt neer op een gemiddeld responspercentage van 63%.