Lokale besturen hebben oog voor psychosociaal welzijn
Expert Maarten Sercu
Onderzoeker
Grootschalig psychosociaal onderzoek bij lokale overheden
Werknemers van lokale overheden scoren op psychosociaal vlak beter dan de gemiddelde Vlaamse werknemer, blijkt uit een onderzoek van Groep IDEWE. De overheid biedt meer functiezekerheid, hanteert duidelijke procedures en bouwt aan een sterke welzijnscultuur. Toch zijn er bij lokale overheden meer werknemers vatbaar voor emotionele uitputting en burn-out. Vooral leidinggevenden ervaren extra werkdruk. De belangrijkste groeikansen? Verbeter de samenwerking met het college. En besteed aandacht aan communicatie, vooral tijdens veranderingen.
Eind 2020 stuurde IDEWE via de tool RAPSi een enquête uit naar een honderdtal lokale besturen. In totaal vulden 4.359 werknemers van 25 overheden de vragenlijst in. Een groot aantal, waardoor we de resultaten uit de enquête mogen veralgemenen naar de totale populatie van steden en gemeenten die bij Groep IDEWE zijn aangesloten.
Sterk omkaderd, toch emotioneel uitgeput
Lokale ambtenaren voelen zich doorgaans gesteund op de werkvloer:
- Ze voeren minder vaak taken uit die volledige concentratie vragen en kunnen dus af en toe op adem komen.
- Ze hebben gemiddeld meer job- en functiezekerheid.
- Ze krijgen meer inspraak en ervaren een lagere werkdruk.
- Het management heeft meer oog voor psychosociale problemen en stresspreventie.
- Alle werknemers hanteren dezelfde werkprocedures, wat voor extra duidelijkheid zorgt.
Toch lopen ambtenaren een hoger risico op burn-out. Dat blijkt uit de hoge cijfers voor emotionele uitputting en distantie: werknemers voelen zich vaker opgebrand na een werkdag, en ervaren meer afstand. Dat kan zich uiten in onverschilligheid en cynisme.
Hiervoor hebben we geen eenduidige verklaring, al speelt de coronacrisis wellicht een belangrijke rol. Werknemers werken vaker thuis, waardoor de afstand met collega’s en burgers groter is.
BRENG PSYCHOSOCIALE RISICO'S IN KAART MET RAPSi
ledere werkgever is wettelijk verplicht om een psychosociaal welzijnsbeleid uit te stippelen. Om u daarbij te helpen, ontwikkelde Groep IDEWE samen met de KU Leuven de innovatieve tool RAPSi: een gestandaardiseerde vragenlijst waarmee u de arbeidsorganisatie, -inhoud, -voorwaarden, -omstandigheden en -verhoudingen in kaart brengt. Zo hebt u een stevige basis om een slim welzijnsbeleid uit te bouwen.
Leidinggevenden ervaren extra werkdruk
Leidinggevenden lopen de grootste kans op een burn-out. Ze hebben een job met meer verantwoordelijkheden en grotere cognitieve eisen. Ze ervaren daarbij:
- een hogere werkdruk
- een hogere druk om bereikbaar te zijn
- minder evenwicht tussen werk-privé
- minder sociale steun van hun leidinggevende
Toch stippen leidinggevenden ook belangrijke sterktes aan. Ze tonen gemiddeld meer bevlogenheid, hebben meer inspraak en krijgen betere communicatie.
Nood aan meer flexibiliteit, betere communicatie
Lokale besturen beschikken op psychosociaal vlak over heel wat troeven. Zo bieden ze hun werknemers (job)zekerheid en inspraak. En ze bouwen aan een sterke welzijnscultuur.
Maar alles kan beter. De enquête schuift volgende groeikansen naar voren:
- betere samenwerking met het college
- betere communicatie bij veranderingen
- betere arbeidsomstandigheden – zo hebben veel werknemers op landschapsbureaus last van lawaaihinder
- meer flexibiliteit in thuiswerk en werkuren
- goede begeleiding door de directe leidinggevende
Volgens de deelnemers nemen lokale overheden alvast voldoende veiligheidsmaatregelen tijdens de coronacrisis. Maar er is nog verbetering mogelijk op het vlak van communicatie, psychologische ondersteuning, evenwicht tussen werk en privé en (virtuele) sociale contacten.
Wilt u ook aan de slag met RAPSi, de tool voor psychosociaal welzijn?
Contacteer uw preventieadviseur psychosociale aspecten.