Laat lasrook niet langer een onderschat risico zijn
Expert Frank Weckx
Segmentmanager Industrie en Reiniging
Lasrook inademen kan zowel gezondheidsschade op korte termijn als op lange termijn veroorzaken
Lasrook is een risico waarmee op heel veel metaalwerkplaatsen rekening moet worden gehouden. De zware metalen die vrijkomen kunnen ernstige aandoeningen veroorzaken. “Ook werkgevers die laswerken laten uitvoeren op plaatsen die niet als lasatelier zijn uitgerust, moeten erop toezien dat hun werknemers in veilige omstandigheden aan de slag kunnen.”
Volgens de European Welding Association zijn er in Europa ongeveer 2 miljoen lassers die mogelijk blootgesteld worden aan lasrook. Het inademen van lasrook kan zowel gezondheidsschade op korte termijn als op lange termijn veroorzaken. Van een tijdelijke vermindering van de longfunctie en metaaldampkoorts tot chronische aandoeningen van de luchtwegen, neurologische effecten en longkanker. Door de lange latentietijd manifesteren de gevolgen zich soms lang nadat een einde kwam aan de blootstelling waardoor lasrook nog vaak een onderschat risico is.
Groep 1-carcinogeen
“Er zijn heel veel lasprocessen en het ene is al gevaarlijker dan het andere”, zegt Frank Weckx, segmentmanager Industrie & Reiniging bij IDEWE. “Lasrook is internationaal geclassificeerd als een Groep 1-carcinogeen. Dat wil zeggen dat het wordt gezien als een duidelijke oorzaak van kanker bij mensen. In tegenstelling tot solderen, laat je tijdens het lassen metaal smelten, waardoor gevaarlijke stoffen, zoals chroom, kobalt en nikkel, in een dampfase komen. Als er dan geen goede afzuiging voorzien is om zware metalen bij het vrijkomen meteen te verwijderen, kan het bijna niet anders dan dat de lasser de rook inademt. Je moet nu eenmaal met je gezicht dicht bij het laspunt komen om goed werk te kunnen leveren.”
“Vaste lasateliers zijn boven op de basisventilatie doorgaans goed aangevuld met een rookafzuigsysteem dat op een beweegbare arm gemonteerd is en tot vlak bij het laspunt kan gebracht worden. Ook de schermen rond de plek waar gelast wordt kunnen in vaste lasateliers gemakkelijk voorzien worden. Ze vermijden dat collega’s in de lasvlam zouden kijken. Het probleem situeert zicht daarom eerder op tijdelijke werven of in werkplaatsen waar slechts occasioneel laswerkzaamheden worden uitgevoerd, waardoor investeren in structurele preventiemaatregelen minder hoog op de lijst staat.”
Wat zegt de wet?
Werkgevers van bedrijven waar gelast wordt, moeten blootstelling voorkomen en op zoek gaan naar een minder gevaarlijk alternatief. Mocht dat niet mogelijk zijn, dan moeten de restrisico’s beoordeeld en vermeden worden. Blootstelling moet dan, door middel van gepaste preventiemaatregelen, zoveel mogelijk beperkt worden. Ook in het geval de blootstelling onder de grenswaarde voor beroepsmatige blootstelling ligt.
Welke preventiemaatregelen?
De werkgever kan uiteenlopende maatregelen treffen om de blootstelling aan lasrook te beperken. De regel is dat eerst de maatregel moet geïntroduceerd worden die het hoogste genoteerd staat in de de preventiehiërarchie, omdat die effectiever zijn dan maatregelen die lager staan in de hiërarchie. Het schadelijke procedé uitschakelen is dus de beste maatregel, gevolgd door vervangen door een minder schadelijke lasmethode. Lager in de rangorde staan ook nog:
- aanpassingen aanbrengen aan de werkwijze, zodat bijvoorbeeld minder schadelijke dampen vrijkomen
- beter ventileren
- een betere werkorganisatie en controle
- het toepassen van betere persoonlijke beschermingsmiddelen.
Chemdirector
Om u bij uw preventie te helpen, ontwikkelden we de innovatieve tool ChemDirector. Die laat u toe om eenvoudig chemische producten en stoffen te inventariseren, risico’s te bepalen en uw prioriteiten vast te leggen.
Ook onze IDEWE-experten kunnen u helpen bij het in kaart brengen en analyseren van uw risico’s en het opzetten van een preventiebeleid. Luchtmetingen in de werkomgeving kunnen daarvan een onderdeel vormen.