Een veerkrachtige school veronderstelt een veerkrachtig korps

Ongeacht of u de voorbije maanden voor de klas stond of in een ondersteunende functie aan de slag was in het onderwijs, de pandemie heeft ieders zekerheden onderuitgehaald. De meest evidente afspraken en procedures werden op losse schroeven gezet en er ging enorm veel energie naar organiseren en opnieuw organiseren. Ellen Schellekens en An Thys, beiden preventieadviseur psychosociale aspecten bij IDEWE, vragen zich af welke lessen scholen daaruit kunnen trekken voor het welzijn van hun korps.

Ellen: “Zowel in de klas als privé waren er zodanig veel losse eindjes die aan elkaar moesten geknoopt worden, dat er nauwelijks tijd was om op adem te komen. In dergelijke situatie konden we wel zeggen dat mensen aan zelfzorg moesten doen en aan hun veerkracht moesten werken, maar dat veronderstelde wel dat ze nog een restje energie over hadden om dat te doen. En velen hadden zelfs dat niet meer. Nu de acute dreiging van de pandemie voorbij is, is de belangrijkste tip die we directies kunnen geven: maak tijd om samen met het korps de inventaris op te maken van ieders veerkracht en ieders (on)welzijn((sklachten).”

An: “Leerkrachten zijn voor een groot deel solitaire werknemers maar dat wil niet zeggen dat ze los staan van hun collega’s, integendeel. De voorbije maanden vonden alle teamvergaderingen online plaats, waardoor alle aandacht naar inhoud ging maar zelden tijd overbleef om na te denken over teamprocessen. Iedereen zat een beetje op zijn eiland en het rode knipperlicht van onwelzijn werd vaak niet opgemerkt. Vooraleer daar lessen uit te trekken, is het misschien nodig om de focus te leggen op tot rust komen en afstand creëren. Tijd nemen om na te gaan wat dat voor iedereen betekent is iets wat bijvoorbeeld een belangrijk agendapunt van de eerstvolgende fysieke teammeeting kan zijn. De deconnectietool die IDEWE heeft uitgewerkt kan hier zeker bij helpen.”

Ellen: “Uit de risicoanalyses psychosociale aspecten die we de jongste tijd hebben uitgevoerd blijkt dat vooral directies onder druk staan. Veel heeft te maken met het gebrek aan middenkader, waardoor ze heel veel borden tegelijk in de lucht moeten houden. Vaak ontbreekt de nodige expertise, kennis en tijd om naast pedagoog en manager ook boekhouder, klusjesman, hr-directeur en recruiter te zijn. Ook dit moeten we durven te benoemen. We moeten er ons bewust van zijn dat het gebrek aan veerkracht ook te maken heeft met het gebrek aan middelen en ondersteuning. In kaart brengen op welke grenzen je als directie stuit, zal toelaten dat je je energie beter kan focussen op de dingen die je wel kan veranderen.”

An: “Communicatie is een belangrijk middel om veerkracht op te bouwen. Praten over onwelzijn, samen inventariseren en naar oplossingen zoeken om in de toekomst veerkrachtiger in je schoenen te kunnen staan, geeft op zich al energie. Maar het veronderstelt wel dat er een praatcultuur heerst. Daarna moet bovendien een actieplan uitgevoerd worden. Of die daadkracht er is heeft te maken met vertrouwen maar bijvoorbeeld ook met het mandaat van de directie en de kwaliteit van de samenwerking met het schoolbestuur. Het IDEWE-aanbod voor leidinggevenden kan helpen om de juiste context te scheppen.”