De beste bescherming tegen burn-out is een burn-outbeleid
Expert Steffie Desart
Preventieadviseur psychosociale aspecten
Maak burn-out bespreekbaar zonder mensen te stigmatiseren
Onder meer Het Nieuwsblad maakte recent melding van een Deense studie die tot de conclusie komt dat werknemers uit “toxische organisaties” burn-outs en andere mentale aandoeningen kunnen verspreiden. “Niets nieuws”, zegt preventieadviseur psychosociale aspecten Steffie Desart van IDEWE. “Ook nu zegt de studie niets over de oorzaken van het fenomeen. We weten wel dat bedrijven die een visie en een beleid ontwikkelen rond mentaal welzijn tegen de zogenaamde ‘besmetting’ bestand zijn.”
‘Toxische bedrijven zijn organisaties waar meer burn-outs en mentale aandoeningen voorkomen dan gemiddeld. “Het is niet onlogisch dat werknemers uit dergelijke organisaties willen vertrekken”, zegt Steffie Desart. “De Deense studie toont nu aan dat in de bedrijven waar die mensen nadien in dienst gaan, vervolgens ook meer mentale problemen voorkomen. Zelfs al hebben de medewerkers daar eerder geen medische diagnose gekregen die op mentale problemen wijst.”
De conclusie van het onderzoek lijkt op het eerste gezicht stigmatiserend maar toont bij nader inzien echter vooral aan hoe belangrijk het is om mentale gezondheid bespreekbaar te maken en daar een beleid rond te ontwikkelen.
Meer dan één oorzaak
“Burn-out heeft multifactoriële oorzaken. Het werk is een zeer belangrijke component maar is zeker niet de enige trigger. Iemands persoonlijkheid en de omgeving waarin je leeft is even belangrijk. Die omgeving is lang niet altijd werkgerelateerd. Ook de privésituatie, de sfeer in ons land of in de wereld, kan in min- of meerdere mate bijdrage tot het ontwikkelen van mentale problemen. Het is dus niet omdat je van werk verandert, dat per definitie ook het probleem opgelost is. Integendeel, vaak komen mensen die van job veranderen in hetzelfde soort functie terecht, waar ook dezelfde energievragers en energiegevers te vinden zijn.”
Is het besmetten ...?
Geen enkel onderzoek heeft de vinger kunnen leggen over de oorzaak van het fenomeen. “Het blijft dus gissen om die zogenaamde besmettelijkheid te verklaren. Iemand met een burn-out heeft vaak last met zijn cognitief vermogen. Dat kan problemen opleveren tot twee jaar na het herstel. Als iemand intussen van werk verandert kan het dus zijn dat die klachten nog niet volledig verdwenen zijn en dat daardoor de werklast van collega’s groter zal zijn. Het zou ook niet onlogisch zijn dat mensen een toxische werksfeer ontvluchten en, zonder tijd te nemen voor zichzelf, elders aan de slag gaan, waardoor ze pas in het nieuwe team in de problemen komen. Toegenomen werkdruk is een van de voornaamste oorzaken van burn-out.”
... of bespreekbaar maken?
“Ik vind een andere verklaring echter waarschijnlijker”, zegt Steffie Desart. “We weten dat mensen die hersteld zijn van een burn-out, geleerd hebben om hun grenzen aan te geven, zeker als ze van werk veranderen. Ze willen geen tweede keer in de problemen komen. Voor hen is de drempel verlaagd om burn-out en andere mentale aandoeningen bespreekbaar te maken en hulp te vragen als ze signalen herkennen. Dat maakt ook hun collega’s veel alerter. Maar kun je dat besmetten noemen? Het gaat veeleer om mensen bewust proberen te maken. Het geeft werkgevers de kans om in te grijpen.”
Maak mentale problematiek bespreekbaar
“Het Deens onderzoek heeft geen onderscheid gemaakt tussen organisaties met en zonder een burn-outbeleid. We weten echter uit ander onderzoek en uit de praktijk dat de risico’s op burn-out in een bedrijf met een integraal welzijnsbeleid veel lager liggen. Bedrijven kunnen heel veel doen om burn-out te voorkomen. Alles begint met een zeer duidelijke visie. Als mensen met een burn-outverleden in een organisatie terechtkomen waar al aandacht is voor mentaal welzijn, dan zal er niemand meer zijn die zij als ervaringsdeskundigen bewust moeten maken.”
IDEWE kan u ondersteunen bij het ontwikkelen van een welzijnsbeleid.
Lees meer over het voorkomen van stress en burn-out.