Vertrouwenspersoon verplicht voor organisaties vanaf 50 werknemers
Expert Hilde De Man
Verantwoordelijke Discipline Psychosociale Aspecten
“Hun meerwaarde is intussen onbetwistbaar”
Voortaan is het aanstellen van een vertrouwenspersoon niet meer vrijblijvend. Organisaties vanaf 50 werknemers worden, door een wetswijziging van 23 november 2023, vanaf 1 december verplicht om iemand van het eigen personeel aan te duiden bij wie collega’s terechtkunnen met psychosociale problemen. “Een rol in de organisatie die zijn meerwaarde intussen meer dan bewezen heeft”, zegt Hilde De Man, verantwoordelijke psychosociaal welzijn bij IDEWE.
Een vertrouwenspersoon is een werknemer die collega’s in vertrouwen kunnen aanspreken omdat ze op het werk stress-signalen of ongewenst grensoverschrijdend gedrag ervaren. De vertrouwenspersoon luistert en bepaalt vervolgens, in overleg met de medewerker, mogelijke vervolgstappen.
Grote meerwaarde
“De meerwaarde van de vertrouwenspersoon is zijn of haar kennis van de organisatie van binnenuit, terwijl het toch niet je directe collega is”, zegt Hilde De Man. “In kleinere organisaties is dat niet zo evident. Als iedereen iedereen kent, zal je minder snel geneigd zijn om met je problemen naar een collega te stappen. Vanaf 50 werknemers is die afstand al groter, vandaar dat we deze wetswijziging wel toejuichen. Vertrouwenspersonen zijn in dat geval de ideale schakel in het contact met de preventieadviseur en de oplossingen die binnen de organisatie geboden kunnen worden.”
“Tot nog toe was geen enkele organisatie verplicht om een vertrouwenspersoon aan te stellen en toch zijn onze opleidingen zeer populair. Dat is niet vanzelfsprekend als je weet dat de wettelijk verplichte opleiding vijf dagen duurt en vertrouwenspersonen nadien ook jaarlijks een supervisie moeten volgen. Dat veronderstelt een serieuze investering door de werkgever en het bewijst meteen ook dat niemand de meerwaarde van de vertrouwenspersoon betwijfelt. Gelukkig hebben organisaties twee jaar de tijd om nieuw aangestelde vertrouwenspersonen deze opleiding te laten volgen.”
Bekendmaken en ondersteunen
“Het houdt echter niet op bij de aanstelling van een vertrouwenspersoon. Het is ook belangrijk dat je als werkgever zijn of haar rol voldoende bekendmaakt en ervoor zorgt dat hij of zij op een discrete manier naar medewerkers kan luisteren. De naam van de vertrouwenspersoon en de manier om hem of haar te contacteren moet minstens vermeld worden in het arbeidsreglement. Het moet voor iedereen ook duidelijk zijn dat de vertrouwenspersoon geen rechterhand is van de werkgever en dat hij of zij onafhankelijk kan werken en gebonden is door beroepsgeheim.”
Voor organisaties met minder dan 50 werknemers is de aanstelling van een vertrouwenspersoon niet verplicht al wordt het sterk aanbevolen. Alle leden van de vakbondsafvaardiging of, bij gebrek daaraan, alle werknemers kunnen wel de aanstelling van een vertrouwenspersoon eisen.
Wie duid je best aan als vertrouwenspersoon?
Het is belangrijk om goed na te denken over wie je de rol van vertrouwenspersoon laat opnemen. Integriteit, contact- en luistervaardigheid, empathisch vermogen en onpartijdigheid zijn slechts enkele kenmerken die van pas kunnen komen. Onze experts kunnen je daar zeker bij helpen.
Wie aan de slag wil als vertrouwenspersoon, moet een opleiding van vijf dagen volgen en vervolgens jaarlijks en supervisie volgen. IDEWE organiseert ze het ganse jaar door op verschillende locaties.