Terug Tijd voor een deconnectieplan op schoolniveau

Tijd voor een deconnectieplan op schoolniveau

- Mentaal fit | Stress en burn-out | Werk-Privé

Digitaal lesgeven heeft de neiging tot oneindige beschikbaarheid bij leerkrachten nog doen toenemen

Het was niet corona of het digitaal lesgeven dat in het onderwijs van deconnectie een aandachtspunt heeft gemaakt. De nood bestond al veel eerder. “Het verplicht digitaal lesgeven heeft de situatie alleen nog scherper gesteld”, zegt preventieadviseur psychosociale aspecten Ellen Schellekens van IDEWE. “Het is hoogtijd dat schooldirecties het thema op de agenda zetten.”

deconnectie klas

De dagtaak van het onderwijzend personeel is niet terug te brengen tot een standaard 9 to 5 job. Heel wat leerkrachten hebben bovendien een verbrokkeld lesrooster, dat zich gemakkelijk laat opvullen met afspraken, verbeteren, vergaderen, administratieve taken op last van de inspectie, ... 

“Daardoor is er nooit een duidelijk begin of einde van de dagtaak. En sinds digitaal lesgeven deel ging uitmaken van de schoolroutine, is het nog moeilijker geworden om de grens tussen werk en vrije tijd te bewaken. De connectie tussen ouders en leerkrachten, die in normale schooltijden vaak ontstaat door spontane contacten aan de schoolpoort, is weggevallen en moet ook digitaal gecompenseerd worden. Nog meer dan vroeger worden vergaderingen en oudercontacten bijgevolg ‘s avonds gepland. We maken ons daar zorgen over. Naast de videocalls, de telefoons en de mails, zitten leerkrachten intussen ook in allerlei whatsappgroepen om de communicatie met de klas, de school, het team en de ouders van de leerlingen gaande te houden, waardoor de prikkels en de signalen onafgebroken doorgaan.”

Handdoek in de ring

“Leerkrachten willen op elk moment kunnen bewijzen dat ze het goed doen en hun best doen om alle leerlingen in de boot te houden. Er leeft vaak het idee dat oneindige beschikbaarheid de maatstaf is. In onze gesprekken met leerkrachten merken we dat het gebrek aan mogelijkheden om te deconnecteren kan zorgen voor structurele overbelasting en bijgevolg langdurig verzuim. Bij jonge startende leerkrachten is dat vaak de reden waarom ze al na een paar jaar de handdoek in de ring gooien. Voor schooldirecties die structureel op zoek zijn naar personeel, is dit bijgevolg ook een werkpunt in het kader van hun employer branding.”

Deconnectieplan

deconnectie digitaal lesgeven

“We merken dat de boodschap intussen aankomt bij schooldirecties maar dat er vaak geen doelgerichte aanpak is om een evenwicht te vinden in de communicatie tussen leerkracht, ouders, leerlingen en school”, zegt preventieadviseur psychosociale aspecten Rosanne Volckaert van IDEWE. “Sommige directies hebben er geen probleem mee om telefoonnummers van hun leerkrachten te verspreiden onder de ouders. Terwijl leerkrachten zelf ook vaak toelaten dat hun leerlingen hen onbeperkt contacteren via mail of telefoon. De definitie van wat ‘dringend’ gecommuniceerd moet worden, blijft bovendien doorgaans zeer onduidelijk. Waardoor je dus moeilijk kan vermijden dat je om 22 uur nog een telefoon krijgt met de boodschap dat Jan of Mieke zich wat ziek voelt en morgen niet in de les zal zijn.”

“Het komt ook voor dat directies aan de hand van onze risicoanalyse de nood wel degelijk inzien en dan overhaast een deconnectieplan uitschrijven. Op zich is dat een positieve reactie maar we moeten er dan wel voor kunnen zorgen dat het personeel zich daarin kan vinden. We raden daarom aan om voldoende inspraak te voorzien. Door een gebrek daaraan dreigt het beleid niet van de grond te komen en zullen oude gewoontes blijven.”

Open dialoog

Een tijd geleden heeft de wetgever gemeend om werkgevers in de privésector te verplichten om deconnectie bespreekbaar te maken. En ook al vallen scholen strikt genomen niet binnen het toepassingsveld van deze wet, wil het niet zeggen dat het geen goed idee is om over dit thema binnen de scholen een dialoog op te zetten, met alle partijen. 

“De vragen komen automatisch bovendrijven. Wat zijn de verschillende communicatienoden van de ouders, de leerlingen en de directie?  Wat kunnen we van ons onderwijzend personeel verwachten en eisen. Hoe kunnen we dat op elkaar afstemmen, zonder dat leerkrachten zich op elk uur van de dag en de avond beschikbaar moeten houden? Naar analogie met de implementatie van een telewerkbeleid zullen scholen erop moeten toezien dat ze een kader bepalen waarin het onderwijzend personeel beschikbaar moet zijn. Leerkrachten zullen echter ook voldoende garanties moeten om hun eigen autonomie te behouden. Hiervoor voldoende tijd vrijmaken, betekent investeren in gemotiveerd personeel. De policy kan vervolgens ook naar de leerlingen vertaald worden als pedagogische inhoud. Het is goed dat ook tieners, onze toekomstige werkende populatie, het belang van deconnectie leren inzien in het voorkomen van burn-out.”

Contacteer onze experten voor meer informatie en ondersteuning.

Herbekijk ons webinar over deconnectie.

Downloads

Blijf altijd op de hoogte: schrijf je in op de IDEWE-nieuwsbrief

 

Met duiding van autonome experts, én in heldere taal!

Blijf mee met alle ontwikkelingen in welzijn & preventie

Ontvang als eerste updates rond wetswijzigingen