Werken in warmte
Werken in warmte
Wat te doen bij (te) warm weer?
Tijdens de zomermaanden worden steeds dezelfde vragen gesteld over werken in warmte. Vanaf hoeveel graden mag een werknemer niet meer werken? En wat moet een werkgever doen bij té warm weer?
Iedere werkgever moet de nodige voorzorgen treffen om het welzijn van zijn werknemers te garanderen bij de uitvoering van hun dagtaak. Dat vereist een risicoanalyse en, op basis daarvan, passende maatregelen.
Klemtoon ligt op risicoanalyse
Tijdens zo’n risicoanalyse moet rekening gehouden worden met de verschillende factoren die een rol spelen in de thermische omgeving:
- de luchttemperatuur en de thermische straling
- de relatieve luchtvochtigheid
- de luchtstroomsnelheid
- de fysieke werkbelasting en de werkkledij met inbegrip van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM's)
- de gebruikte werkmethodes en arbeidsmiddelen.
In functie van de resultaten van die risicoanalyse neemt de werkgever de gepaste preventiemaatregelen. Hierbij wordt rekening gehouden met actiewaarden. Die waarden houden rekening met de fysieke werkbelasting, die dan weer wordt uitgedrukt in Watt.
Minimum- en maximumtemperatuur
Voor koude omgevingen wordt de luchttemperatuur (°C) opgegeven. Voor warme omgevingen geldt de Wet Bulb Globe Temperature (WBGT)-index. Die index houdt niet alleen rekening met de temperatuur, maar ook met de vochtigheid, de thermische straling en de luchtsnelheid. Zo kan de temperatuur van de lucht 40 °C zijn, terwijl de WBGT-index slechts 25 bedraagt.
De temperatuur kan te hoog zijn door het klimaat, maar zulke warmte zorgt in ons land zelden voor een overschrijding van de maximumwaarden. Er zijn evenwel ook technologische oorzaken mogelijk. Dan is de warmte vooral afkomstig van machines, lampen, ovens,...
Actiewaarden voor blootstelling aan WARMTE:
| Fysieke werkbelasting | WBGT-index |
| Licht of zeer licht (tot 234 Watt) | 29°C |
| Halfzwaar (235 - 360 Watt) | 26°C |
| Zwaar (361 - 468 Watt) | 22°C |
| Zeer zwaar (> 468 Watt) | 18°C |
Actiewaarden voor blootstelling aan KOUDE:
| Fysieke werkbelasting | Minimale luchttemperatuur |
| Zeer licht (< 117 Watt) | 18°C |
| Licht (117 - 234 Watt) | 16°C |
| Halfzwaar (235 - 360 Watt) | 14°C |
| Zwaar (361 - 468 Watt) | 12°C |
| Zeer zwaar (> 468 Watt) | 10°C |
Opgelet: er zijn geen actiewaarden wat betreft het temperatuurverschil. Voor mensen die in frigo’s of koelruimtes werken, is de overgang naar dagtemperatuur natuurlijk groter in de zomermaanden. Dat is lichamelijk oncomfortabel, maar houdt geen specifiek gezondheidsrisico in.
Maatregelen bij overschrijding van maximumtemperatuur
Elke onderneming beschikt best over een op voorhand uitgeschreven en gedetailleerd beleid. Het betreft:
- de keuze en het gebruik van collectieve en individuele beschermingsmiddelen
- de toepassing van rusttijden
- het gebruik van ontspanningslokalen
- het aanbieden van de gepaste verfrissende dranken.
Risico's voorkomen en bestrijding van de risico's aan de bron:
- externe oppervlaktes wit schilderen zodat zonnestralen gereflecteerd worden
- thermische isolatie van wanden en daken
- goede oriëntatie van lokalen
- geblindeerde ruiten, zonneschermen
Collectieve bescherming:
- machines: warme onderdelen isoleren, ventilatie, plaatsen van scherm tussen warmtebron en werkpost, ...
- lokalen: luchtvochtigheid controleren, airco, ventilatie, ...
- afdak ter bescherming tegen rechtstreekse zonnestralen
- daken besproeien met water
Kansverlagende maatregelen, omstandigheden verbeteren:
Mens en gedrag:
- regelmatig water drinken
- lichte maaltijden nemen
Uitrusting: arbeidsbelasting verminderen door gebruik van hulpmiddelen
Omgeving: extra ventilatie voorzien
Organisatie arbeid:
- automatisering van bepaalde processen
- inlassen van pauzes
- zwaar werk uitvoeren bij lage temperaturen
- uurrooster aanpassen
- ter beschikking stellen van gekoelde dranken
Individuele bescherming:
- aanpassing kleding
- hoofddeksel ter bescherming tegen rechtstreekse zonnestralen
- speciale kleding: anti-thermisch, geventileerd, ...
Informatie, vorming, waarschuwing: werknemers informeren over het gevolgde beleid en de procedures
Schadegerichte maatregelen: verkoelende crème voorzien (aftersun)
Wat zegt de wet?
De wet welzijn gaat o.m. over de bescherming tegen fysische agentia, zoals warmte. Er bestaat ook wetgeving over werken in warmte (Codex over het Welzijn op het Werk Boek V Titel 1). Daarin is er specifiek aandacht voor het comfort van de werknemers. Voor werken in warmte gelden de gangbare voorschriften en gebruiken, zoals beschreven in de norm NBN EN ISO 7730. Die norm levert enkele praktische elementen aan om de globale en lokale thermische behaaglijkheid te evalueren. Hij wordt expliciet vermeld in de Codex Welzijn op het Werk, wat maakt dat hij bindend is.
Voor meer informatie en advies kan u ook contact opnemen met uw regionaal kantoor.