Op weg naar veilig intern verkeer
Expert Tine Berx
Preventiedeskundige arbeidsverpleegkundige/arbeidsveiligheid
Uniforme regels bestaan niet, een uniform plan van aanpak wel
Ongeveer 1 op de 10 arbeidsongevallen in België heeft te maken met het gebruik van transportvoertuigen en laad- en losmachines. De ongevallen veroorzaakt door het intern transport kosten niet alleen veel geld, ze leiden vaak tot zware verwondingen en hebben soms een dodelijke afloop. “Anders dan op de openbare weg is er geen verkeersreglement dat in alle bedrijven toegepast kan worden”, zegt preventiedeskundige Tine Berx van IDEWE. “Elke werkgever moet zelf de verkeersregels opstellen die best aansluiten bij de onderneming.”
Ook al is er in de wetgeving nergens sprake van een ‘intern verkeersplan’, zijn er wel voorschriften die de inrichting van de arbeidsplaatsen bepalen en gericht zijn op de organisatie van het interne transport. “Zo staat er in Boek III van de Codex over het welzijn op het werk dat het verkeer van voetgangers en voertuigen veilig moet kunnen plaatsvinden. Het is aan de werkgever om op basis van een risicoanalyse te bepalen welke maatregelen toegepast moeten worden. Alles zal dus afhangen van de aard van de vervoersmiddelen, de aanwezigheid van zwakke weggebruikers, de inrichting van het terrein, ... De oplossingen voor een onderneming in de voedingsindustrie zullen ook anders zijn dan die in bijvoorbeeld een transportbedrijf.”
Uniforme aanpak
Het is niet omdat er geen eenduidige oplossing bestaat, dat er geen methode is om de interne verkeerssituatie te optimaliseren. “We hebben een planmatige aanpak ontwikkeld om een verkeersplan op te stellen en succesvol uit te rollen. Participatie is daarbij het sleutelwoord. Je kan als logistieke dienst natuurlijk wel een set regels opstellen en op het terrein ingrepen doen, maar als werknemers daardoor veel tijd verliezen of een lange omweg moeten maken, dreigt het plan dode letter te blijven.”
Stappenplan
- Een accuraat grondplan van de bedrijfssite is de basis van het actieplan. Het gaat over zowel de binnen- als de buitenruimtes, in- en uitgangen, productielijnen, laad- en loskades, parkings, sociale ruimtes en de verkeersstromen die plaatsvinden. Vaak is het ook nuttig om de openbare weg in de onmiddellijke omgeving van het bedrijfsterrein mee in kaart te brengen.
- Maak ook een inventaris op van de vervoersmiddelen die op de site voorkomen en duid aan op het grondplan welke wegen ze volgen.
- Analyseer de knelpunten. De probleemlocaties worden snel duidelijk nadat in een eerste en een tweede stap de actuele situatie in kaart is gebracht. Het is uiteraard ook relevant om de ongevallenstatistieken te bekijken, omdat die wellicht extra informatie verschaffen over de risicozones op de bedrijfssite.
- De uitwerking van het verkeersplan moet de veiligheid op de knelpunten en op de totale site optimaliseren. Alle maatregelen om dit doel te bereiken, zijn goed maar het begint met het raadplegen van de werknemers die dagelijks op de site aanwezig zijn. Hoe ervaren zij de situatie? Welke maatregelen stellen ze zelf voor?
- Organisatorische en technische maatregelen – “Een veilige situatie creëren hoeft niet altijd tot zware investeringen te leiden. Orde en netheid verbeteren, kan al een stap in de goede richting zijn. Om een betere zichtbaarheid te creëren volstaat het soms om bepaalde containers een nieuwe plaats te geven, op een kruispunt de goederen minder hoog te stockeren of ervoor te zorgen dat voetgangers een eigen looppad krijgen, dat fysiek gescheiden wordt van fietsers en motorvoertuigen. In plaats van een magazijn herin te richten, volstaat het soms om signalisatie en grondmarkeringen aan te brengen, terwijl het in andere situaties aangewezen kan zijn om naar technologische oplossingen te grijpen. Denk aan het aanbrengen van bewegingssensoren die licht- en geluidsignalen activeren of het aanbrengen van wearables in de werkkledij van voetgangers, zodat heftrucks automatisch vertragen.”
- Sensibiliseer – De bedoeling is dat iedereen die op de site aanwezig is doordrongen wordt van het nieuwe verkeersplan. Dat kan gepaard gaan met infosessies, opleidingen, het aanbrengen van affiches, ...
Lees meer over verkeersveiligheid op het werk